Piroplazmoza (babezioza) i uginuće psa - terapija i transfuzija krvi / Hemolitička anemija

P: Prije tri tjedna uginuo mi je pas, star 4 godine. Prvi dan bolesti odbijao je hranu, bio je bezvoljan, imao je tamni urin, odveli smo ga veterinaru i dijagnosticirana mu je piroplazmoza, u nalazima anemija, trombocitopenija, dobio je lijek za piroplazmozu, ali bez indikacije za transfuziju krvi. Sljedeći dan dobio infuziju, počeo je jesti i piti vodu. Treći dan pogoršanje, pas je klonuo, odbijao opet vodu i hranu, ostavljen u stacionaru na infuzijskoj terapiji  (GS i FO), istu večer izrazito je  dispnoičan, tahipnoičan, povraća, u nalazima hematokrit samo 5%, te je nađen pas donor krvi. Primio je 3 dcl krvi. Preživio je do jutra, čak se dignuo i kratko je hodao, pošto je hematokrit nakon prve transfuzije još uvijek bio nizak, 13 %, dobio je i drugu transfuziju, međutim 2 sata nakon toga uginuo. Pretpostavili smo da se razvila autoimuna hemolitička anemija. Od terapije, uz infuzije, primao je kortikosteroide, vitamin K, vitamin B, Catosal, Byodil, Enroxil, Ketocef. Zanima me koji bi mogao biti neposredan uzrok smrti? Reakcija na drugu transfuziju? Također, jesmo li zakasnili s prvom transfuzijom (htc samo  5%)?
Unaprijed zahvalan na odgovoru.

O: Piroplazmoza ili babezioza je zarazna, ne kontagiozna bolest, izazvana krvnim parazitom Babesia spp.

U nas se kao najčešći uzročnik bolesti u pasa javlja Babesia canis. Bolest je najčešća u SZ dijelovima Hrvatske. Zbog promjene klimatskih faktora krpelji ostaju aktivni gotovo tokom cijele godine pa bolest nije više ograničena na proljeće i jesen. Uzročnika prenose krpelji, uglavnom oni iz roda Ixodes. Uzročnik Babesia canis parazitira u eritrocitima, crvenim krvnim tjelešcima.

Znakovi bolesti jako variraju. Najčešći oblik je onaj akutni sa povišenom temperaturom, odbijanjem hrane, slabošću, bljedilom vidljivih sluznica, depresijom te tamnijom ili krvavom mokraćom, limfadenopatijom (povećani limfni čvorovi), splenomegalijom (povećana slezena). U krvnoj slici nalazimo anemiju, trombocitopeniju (smanjeni broj trombocita), hipoalbuminemiju (smanjena količina serumskih bjelančevina) i bilirubinemiju (povećana količina bilirubina u krvi). Dijagnosticira se pregledom krvnog razmaza i serološkim pretragama.

U terapiji se najčešće koristi imidocarb diproprionat (Imidocarb, Imizol) apliciran u dozi 3 do 5 mg/kg. Preparat Imizol korišten u terapiji svojim djelovanjem može uzrokovati i oštećenja jetre i bubrega kod pacijenta. Uz ovu terapiju uvijek je preporučljiva i vitaminska potpora organizmu za lakši oporavak i povećanje otpornosti. Terapijom se ne uništava parazit u potpunosti pa je moguća pojava relapsa bolesti, a psi koji su preboljeli piroplazmozu ne bi smjeli biti donori krvi za transfuziju.

Hemolitička anemija nastaje zbog ubrzanog procesa propadanja eritrocita i neadekvatnog odgovora koštane srži. Autoimuna hemolitička anemija (AIHA) najčešća je autoimuna bolest pasa, kojoj je jedna od glavnih značajki autoaglutinacija eritrocita i nalaz sferocit (nezreli oblici eritrocita) u krvnom razmazu. Kao uzroci hemolitičkih anemija spominju se: bakterijske, parazitarne i virusne infecije, izoimune reakcije, lijekovi i drugi kemijski čimbenici.  Učestalo se javlja  kao posljedica babezioze (piroplazmoze).

Što se tiče same piroplazmoze, ona je i sama po sebi mogla uzrokovati smrt, s time da treba napomenuti da su i preparati koji se koriste u njezinu liječenju vrlo toksični za jetru i bubrege, ali nažalost neophodni su za ozdravljenje. U svakom slučaju točan uzrok smrti može se ustanoviti isključivo obdukcijom životinje, osobito u ovakvim slučajevima kada je moguć veći broj uzroka odnosno njihova međusobna kombinacija.